Wetboek-online maakt gebruik van cookies. sluiten
bladeren
zoeken
inloggen / registreer
home AY2556
print mailafriend

Jurisprudentie

AY2556

Datum uitspraak2006-07-04
Datum gepubliceerd2006-07-07
RechtsgebiedBijstandszaken
Soort ProcedureHoger beroep
Instantie naamCentrale Raad van Beroep
Zaaknummers05/3024 NABW
Statusgepubliceerd


Indicatie

Terugvordering onverschuldigd betaalde toeslag op bijstandsuitkering. Verzwegen gezamenlijke huishouding.


Uitspraak

05/3024 NABW Centrale Raad van Beroep Meervoudige kamer U I T S P R A A K op het hoger beroep van: [appellant], wonende te [woonplaats] (hierna: appellant), tegen de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 11 april 2005, 04/2909 (hierna: aangevallen uitspraak), in het geding tussen: appellant en het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Spijkenisse (hierna: College) Datum uitspraak: 4 juli 2006 I. PROCESVERLOOP Appellant heeft hoger beroep ingesteld. Het College heeft een verweerschrift ingediend. Het onderzoek ter zitting heeft, gevoegd met het onderzoek in het geding met reg.nr. 05/3292 WWB, plaatsgevonden op 30 mei 2006, waar appellant is verschenen en waar het College zich heeft laten vertegenwoordigen door P. van der Pols, werkzaam bij de gemeente Spijkenisse. Na de sluiting van het onderzoek ter zitting zijn de gevoegde zaken weer gesplitst. In deze zaak wordt heden afzonderlijk uitspraak gedaan. II. OVERWEGINGEN Appellant is tot 21 september 1993 gehuwd geweest met [betrokkene] (hierna: [betrokkene]). Uit dit huwelijk zijn twee kinderen geboren. Appellant heeft van het College laatstelijk een uitkering ingevolge de Algemene bijstandswet (Abw) ontvangen naar de norm voor een alleenstaande, met een toeslag van 20%. Volgens zijn opgave was appellant woonachtig aan het [adres 1] te [woonplaats]. [betrokkene] is woonachtig gebleven in de voormalige echtelijke woning aan het [adres 2] te [woonplaats]. Zij heeft van het College tot 1 juni 2000 een uitkering ingevolge de Abw ontvangen naar de norm voor een alleenstaande ouder en vanaf 1 juni 2000 een uitkering naar de norm voor een alleenstaande, met een toeslag van 20%. Naar aanleiding van de resultaten van een opsporingsonderzoek, dat onder meer gericht was op de woon- en leefsituatie van appellant en [betrokkene], heeft het College de uitkeringen van appellant en [betrokkene] met ingang van 1 november 2003 beëindigd en beiden vervolgens aansluitend in aanmerking gebracht voor een uitkering ingevolge de Abw naar de norm voor gehuwden. Bij besluit van 2 december 2003 heeft het College het recht op bijstand van appellant over de periode van 1 november 1998 tot en met 31 oktober 2003 herzien op de grond dat hij een gezamenlijke huishouding voerde met [betrokkene] zonder daarvan melding te hebben gemaakt. Bij besluit van 10 december 2003 heeft het College de gemaakte kosten van bijstand over die periode, voorzover deze betrekking hebben op de aan appellant verstrekte toeslag van 20%, van appellant teruggevorderd tot een bedrag van € 16.371,06. Bij besluit van 24 augustus 2004 heeft het College de bezwaren van appellant tegen de besluiten van 2 en 10 december 2003 ongegrond verklaard. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het besluit van 24 augustus 2004 ongegrond verklaard. Appellant heeft zich in hoger beroep gemotiveerd tegen deze uitspraak gekeerd. De Raad komt tot de volgende beoordeling. Onder verwijzing naar zijn uitspraak van 21 april 2005 (LJN AT4358) stelt de Raad eerst vast dat het College vanaf 1 januari 2004 aan de artikelen 54 en 58 van de Wet werk en bijstand (WWB) zijn bevoegdheid ontleent om tot herziening of intrekking van het recht op bijstand en tot terugvordering van gemaakte kosten van bijstand over te gaan, en dat de rechten en verplichtingen van een belanghebbende dienen te worden beoordeeld naar de wetgeving zoals die van kracht was op de datum of gedurende het tijdvak waarop die rechten en verplichtingen betrekking hebben. Gelet op de data waarop de bezwaarschriften zijn ingediend - 12 januari 2004 en 19 januari 2004 - is artikel 21, eerste lid, onder a, van de Invoeringswet Wet werk en bijstand niet van toepassing en heeft het College derhalve ten onrechte de artikelen 69 en 81 van de Abw aan de intrekking en de terugvordering ten grondslag gelegd. De rechtbank heeft dit niet onderkend. Doende hetgeen de rechtbank zou behoren te doen zal de Raad het beroep tegen het besluit van 24 augustus 2004 gegrond verklaren en dit besluit vernietigen, omdat het op een onjuiste bevoegdheidsgrondslag berust. Teneinde tot een finale beslechting van het geschil te komen heeft de Raad het College nadere vragen gesteld. Bij brief van 16 maart 2006 heeft het College aangegeven dat zijn standpunt niet anders zou hebben geluid indien gebruik zou zijn gemaakt van de in de artikelen 54 en 58 van de WWB neergelegde, discretionaire bevoegdheden. De Raad heeft op basis van de thans beschikbare gegevens bezien of in geval van appellant gedurende het in geding zijnde tijdvak van 1 november 1998 tot en met 31 oktober 2003 is voldaan aan de voorwaarden voor toepassing van artikel 54, derde lid, aanhef en onder a, van de WWB respectievelijk 58, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB, en zo ja, of het College bij afweging van de daarbij rechtstreeks betrokken belangen in redelijkheid zou kunnen besluiten tot herziening van het recht op bijstand over deze periode en tot terugvordering van de over deze periode tot een te hoog bedrag verleende bijstand. Met betrekking tot de vraag of appellant in de periode van 1 november 1998 tot en met 31 oktober 2003 met [betrokkene] een gezamenlijke huishouding heeft gevoerd als bedoeld in artikel 3 van de Abw, overweegt de Raad het volgende. Aangezien vaststaat dat uit de relatie van appellant en [betrokkene] kinderen zijn geboren, is ingevolge artikel 3, vierde lid, aanhef en onder b, van de Abw voor de beantwoording van de vraag of ten tijde in geding sprake was van een gezamenlijke huishouding bepalend of appellant en [betrokkene] hun hoofdverblijf in dezelfde woning hadden, en wel in de voormalige echtelijke woning aan het [adres 2] te [woonplaats]. De vraag waar iemand zijn hoofdverblijf heeft, dient te worden beantwoord aan de hand van concrete feiten en omstandigheden. Het aanhouden van afzonderlijke adressen hoeft niet aan het hebben van hoofdverblijf in dezelfde woning in de weg te staan. In dat geval zal redelijkerwijs aannemelijk moeten zijn dat desondanks een feitelijke situatie van samenwoning bestaat doordat slechts een van beide ter beschikking staande woningen wordt gebruikt dan wel doordat op een andere wijze zodanig gebruik van de woningen wordt gemaakt dat in feite van samenwonen moet worden gesproken. De Raad acht onvoldoende feitelijke grondslag aanwezig om aan te nemen dat appellant reeds met ingang van 1 november 1998 zijn hoofdverblijf had bij [betrokkene] aan het [adres 2]. Met name ziet de Raad - anders dan het College - hiervoor onvoldoende aanknopingspunten in de weinig gedetailleerde verklaringen die [betrokkene] op 15 en 16 oktober 2003 ten overstaan van de sociale recherche heeft afgelegd en in de verklaring van 15 oktober 2003 van buurvrouw [buurvrouw], [adres buurvrouw]. Ook aan hetgeen door bewoners aan het Jacob Marispad is verklaard, bezien in samenhang met de gegevens omtrent het lage waterverbruik in de woning aan het [adres 1], kan de Raad geen relevante betekenis hechten voor de hier van belang zijnde vraag of, en zo ja, sinds wanneer appellant feitelijk overwegend in de woning aan het [adres 2] verbleef . De Raad is van oordeel dat uit de verklaringen die appellant en [betrokkene] ten overstaan van de sociale recherche hebben afgelegd daarentegen wel genoegzaam kan worden afgeleid dat de woonsituatie van appellant in elk geval is gewijzigd nadat hij was getroffen door een beroerte. Met name komt daaruit naar voren dat appellant, na zijn verblijf in het ziekenhuis in verband met die beroerte, vanaf medio februari 2000 door [betrokkene] geheel is verzorgd en dat appellant sindsdien overwegend in de woning van [betrokkene] verblijf heeft gehouden. De omstandigheid dat dit verblijf grotendeels verband hield met de verzorging van appellant, doet niet af aan de omstandigheid dat er sprake was van hoofdverblijf in dezelfde woning. Immers, zoals de Raad reeds vaker heeft overwogen, dienen de aard van de relatie van betrokkenen, hun subjectieve beleving daaromtrent en het motief dat tot voeren van een gezamenlijke huishouding heeft geleid, voor de toepassing van de Abw buiten beschouwing te blijven. De Raad ziet geen aanleiding in dit geval af te wijken van zijn vaste rechtspraak dat van de juistheid van een tegenover een sociaal rechercheur afgelegde en ondertekende verklaring mag worden uitgegaan. Naar het oordeel van de Raad is niet gebleken dat appellant en [betrokkene] hun verklaringen niet in vrijheid dan wel onder onaanvaardbare druk hebben afgelegd. In dit verband tekent de Raad nog aan dat zowel appellant als [betrokkene] hun verklaringen hebben doorgelezen en vervolgens in die gedetailleerde, in grote lijnen met elkaar overeenstemmende verklaringen, hebben volhard. Uit de overige ter beschikking staande gegevens is de Raad ten slotte niet gebleken dat de woonsituatie van appellant in de periode na 15 februari 2000 tot en met 31 oktober 2003 in relevante mate is gewijzigd. Gelet hierop oordeelt de Raad dat appellant met [betrokkene] eerst vanaf 15 februari 2000 een gezamenlijke huishouding heeft gevoerd als bedoeld in artikel 3 van de Abw, zodat appellant vanaf die datum als gehuwd moet worden aangemerkt. Hij kon om die reden niet langer worden beschouwd als een zelfstandig subject van bijstand. Door geen mededeling te doen van zijn met ingang van 15 februari 2000 gewijzigde woonsituatie is appellant de op hem rustende inlichtingenverplichting als bedoeld in artikel 65, eerste lid, van de Abw niet nagekomen. Als gevolg hiervan heeft appellant ten onrechte bijstand naar de norm voor een alleenstaande ontvangen. De Raad is van oordeel dat het College op grond van artikel 54, derde lid, aanhef en onder a, van de WWB bevoegd is tot herziening van het recht op bijstand over de periode van 15 februari 2000 tot en met 31 oktober 2003. Naar het oordeel van de Raad zou het College bij afweging van de daarbij rechtstreeks betrokken belangen in redelijkheid tot herziening van het recht op bijstand over die periode kunnen besluiten. Hieruit vloeit tevens voort dat de grondslag is ontvallen aan de terugvordering, voorzover deze betrekking heeft op de periode van 1 november 1998 tot 15 februari 2000. De Raad ziet in het voorgaande aanleiding om de rechtsgevolgen van het besluit van 24 augustus 2004 in stand te laten, voorzover dit besluit betrekking heeft op de herziening van het recht op bijstand van appellant over de periode van 15 februari 2000 tot en met 31 oktober 2003. De Raad zal het College opdragen met betrekking tot de terugvordering een nieuw besluit op bezwaar te nemen, met inachtneming van hetgeen in deze uitspraak is overwogen. De Raad ziet ten slotte geen aanleiding voor een veroordeling in de proceskosten nu niet is gebleken dat appellant kosten heeft gemaakt die voor vergoeding in aanmerking komen. III. BESLISSING De Centrale Raad van Beroep; Recht doende: Vernietigt de aangevallen uitspraak; Verklaart het beroep gegrond; Vernietigt het besluit van 24 augustus 2004; Bepaalt dat de rechtsgevolgen van het vernietigde besluit in stand blijven, voorzover betrekking hebbende op de herziening van het recht op bijstand over de periode van 15 februari 2000 tot en met 31 oktober 2003; Bepaalt dat het College een nieuw besluit op bezwaar neemt inzake de terugvordering van gemaakte kosten van bijstand, met inachtneming van deze uitspraak; Bepaalt dat de gemeente Spijkenisse aan appellant het in beroep en in hoger beroep betaalde griffierecht van in totaal € 140,-- vergoedt. Deze uitspraak is gedaan door G.A.J. van den Hurk als voorzitter en Th.C. van Sloten en R.H.M. Roelofs als leden. De beslissing is, in tegenwoordigheid van S.W.H. Peeters als griffier, uitgesproken in het openbaar op 4 juli 2006. (get.) G.A.J. van den Hurk. (get.) S.W.H. Peeters. BKH 210606 Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de datum van verzending beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden (Postbus 20303, 2500 EH ‘s-Gravenhage) ter zake van schending of verkeerde toepassing van bepalingen inzake het begrip gezamenlijke huishouding.